Deze pagina heeft tot doel u informatie te geven over acute evenwichtsuitval. Als u recent voor deze aandoening bij de keel-neus-oorarts (KNO-arts) bent geweest, dan kunt u op deze plaats daarover meer gegevens lezen. Hebt u er nog nooit mee te maken gehad, maar wilt u er wat meer over weten, dan geldt hetzelfde.
Inleiding
Op deze pagina vindt u informatie over acute uitval van het evenwichtsorgaan.
Acute uitval van het evenwichtsorgaan is ook wel bekend als “neuritis vestibularis”, “een virus op het evenwichtsorgaan” of “acute unilaterale vestibulopathie”. In de verdere folder zal gesproken worden over acute evenwichtsuitval.
Klachten – bij acute evenwichtsuitval
Acute evenwichtsuitval begint als acute, heftige draaiduizeligheid die langzaam in de loop van dagen tot weken weer afneemt. De patiënt voelt zich doorgaans ernstig ziek, ligt de eerste dagen – net zoals bij griep – het liefst op bed, de normale werkzaamheden kunnen nauwelijks worden uitgevoerd. Na de heftige duizeligheid die enkele dagen kan duren, volgt een periode van slechte balans die meestal na een paar weken geleidelijk overgaat in een onzeker gevoel bij snelle hoofdbewegingen. In het begin gaat de duizeligheid soms gepaard met misselijkheid en braken.
Vaak hebben patiënten in de weken of maanden hieraan voorafgaand een verkoudheid doorgemaakt. De verschijnselen zijn voor de patiënt en vaak ook voor de huisarts zó heftig, dat de patiënt doorverwezen wordt naar een medisch specialist om andere oorzaken uit te sluiten.
Oorzaak en diagnose – van acute evenwichtsuitval
Oorzaak
Er wordt gedacht dat het hier gaat om een ontsteking van het evenwichtsorgaan, de evenwichtszenuw of de evenwichtskernen in de hersenen. Ook wordt soms gedacht dat doorbloedingsproblemen of stofwisselingsziekten een oorzaak kunnen zijn voor de klachten. Hierdoor gaat het evenwichtsorgaan tijdelijk of blijvend minder goed werken. Dit leidt tot de klachten zoals hierboven beschreven.
Diagnose
Om een goede diagnose te stellen is onderzoek nodig. Eerst wordt vaak door middel van neurologisch onderzoek een ernstige oorzaak uitgesloten, zoals een TIA of herseninfarct. Vaak wordt de diagnose gesteld bij de huisarts of zo nodig door de neuroloog. Als een patiënt door de KNO-arts wordt gezien, kunnen één of meer van de volgende testen uitgevoerd worden: een gehoortest, evenwichtsonderzoek, bloedonderzoek en/of een scan (CT- of MRI-scan) van het hoofd. De KNO-arts kan beslissen of deze onderzoeken nodig zijn. Het evenwichtsonderzoek kan een slecht werkend evenwichtsorgaan laten zien, maar dit is niet altijd het geval. De andere onderzoeken zijn vooral bedoeld om andere oorzaken (bijvoorbeeld tumor van de evenwichtszenuw of ziekte van Lyme) uit te sluiten.
Op basis van de klachten en zo nodig extra onderzoeken, kan de diagnose acute evenwichtsuitval gesteld worden.
Mogelijke behandeling – van acute evenwichtsuitval
Als patiënten in het begin heel erg ziek zijn, liggen ze op bed en kunnen er medicijnen voorgeschreven worden tegen de duizeligheid en de misselijkheid. Deze bedrust en medicijnen moeten na twee dagen stoppen, omdat er anders een minder goede kans is op herstel, want zoveel mogelijk beweging zorgt voor het beste herstel. Patiënten moeten dus expres heel veel gaan bewegen, ondanks dat ze zich nog niet goed voelen. Dit is een niet zo fijne, maar zéér belangrijke periode! Hierdoor krijgt het lichaam de kans om te wennen aan de veranderde functie van het evenwichtsorgaan, waardoor de klachten sneller verdwijnen.
Zo nodig kan hiervoor “vestibulaire revalidatie therapie” worden gestart bij een gespecialiseerde fysiotherapeut (zie ook de folder Uitval van één of beide evenwichtsorganen). Vaak wordt ook nog een medicijn voorgeschreven om sneller te herstellen (betahistine).
Voor lotgenotencontact verwijzen wij naar Hoormij·NVVS commissie Duizeligheid en Evenwicht (e-mailadres: [email protected]).
Verwacht beloop in de tijd – van acute evenwichtsuitval
Alhoewel herhaling van acute evenwichtsuitval kan voorkomen, is de prognose over het algemeen goed. De klachten verdwijnen langzaam, hoewel een onzeker gevoel of duizeligheid bij snelle hoofdbewegingen soms langer kan blijven bestaan. Voor verder uitleg hierover verwijzen wij u naar onze folder ‘Uitval van een of beide evenwichtsorganen‘.
Als er heel vaak aanvallen van duizeligheid blijven komen, dan klopte waarschijnlijk de diagnose acute evenwichtsuitval niet en is er eigenlijk sprake van een andere ziekte van het evenwichtsorgaan, zoals vestibulaire migraine of de ziekte van Menière.
Verantwoording
Deze patiëntinformatie betreft een aangepaste versie van de folder van het Apeldoorns Duizeligheidscentrum.
Slotwoord
Het is niet mogelijk om op deze voorlichtingspagina alle details van acute evenwichtsuitval te beschrijven (zie ook de tekst op de introductiepagina).
Het kan zijn, dat u ondanks de uitleg van uw KNO-arts nog vragen heeft of dat u meer informatie wilt. Aarzel dan niet contact op te nemen met uw KNO-arts en om nadere uitleg te vragen.
Aan dat verzoek zal graag worden voldaan.
Meer informatie (o.a. andere ziektebeelden, overzichten van behandelaars) vindt u op Duizeligheidscentra.nl de officiële site over duizeligheid van de Nederlandse Vereniging van Keel-, Neus- en Oorartsen.
